Nā Mele Koleke

Aia ma lalo nei nā mele i hīmeni a oli maʻamau ʻia ma nā hanana o Ka Haka ʻUla o Keʻelikōlani–ʻo ka ʻaha piko, ka ʻaha hoʻokipa, ka Lā Kulāia. Me kēlā me kēia mele i pili pū ai kahi mau ʻokina leo na nā kumu a me nā haumāna o Ka Haka ʻUla o Keʻelikōlani i mālama i mea e hiki ai ke hoʻomaʻamaʻa a hoʻopaʻa kūpono aku i nei mau mele e kani ai ke koleke ʻōlelo Hawaiʻi.

Aia hoʻi ma ʻaneʻi kahi .pdf o nā huaʻōlelo o kēlā me kēia mele i helu ʻia ma ʻaneʻi.

A Uka Hoʻi o Waiākea [Mele Noi Komo]

na Larry Kimura ke mele; na Kalena Silva ka leo

A uka ho‘i o Waiākea i ka Uluau
Aheahe ana (e) ka hone a ka wai ua.
Ua hiki mai ho‘i me ka mana‘o ē
He wai lani ko Kūlanihāko‘i ē.
He aha ho‘i ko nēia honua lā ē?
He ui ‘ano‘ai e welina aku nei ē.

There above Waiākea in the Uluau breeze
Rustles the soft sound of rain water.
It (the rain) has arrived with the thought that
Kūlanihāko‘i Lake (source of all rain) contains heavenly water.
Now what might the earth have as its own to offer?
This is the question in the greeting I extend to you.

Note: In traditional Hawaiian education, before each meeting of class, students must ask the teacher to accept and teach them. This is in keeping with basic Hawaiian etiquette where one always asks for something, be it a juicy, ripe mango hanging on the tree in someone else's yard or ferns growing in the forest. You ask to enter this class using the mele komo because education is very important; accordingly, poetic language and not everyday speech is used.

Ka Leo o ke Mele

A Luna Au O Maunaloa [Mele Koleke]

Mai ka nūpepa Ke Au ‘Oko‘a I Hui ‘Ia, 16 Iune 1883

A luna au o Maunaloa
Nānā i ke alo o Wahinekapu.

Ke ‘oni a‘e nei i Pu‘uonioni
Ka pali kapu o Kohoali‘i.

Ka hale noho i Halema‘uma‘u
Lauahi (e) ka hana a ka wahine.

Ke Kuini nui o Kīlauea
Nāna i palaina kai o Hilo.

Ke āiwaiwa o nā moku
‘Ena‘ena ka lehua i ka hāpapa.

Hā‘ina (e) ka pua i kaulana
‘O Keanolani nō he inoa.

He inoa no Keanolani Kanāhoahoa Ke‘elikōlani.

Ka Leo o ke Mele

Ua Ao Hawaiʻi [Mele Kīpaipai Naʻauao]

Na Larry L. Kimura ke mele; na Kalena Silva ka leo oli:

Kau e ka wena o ke ao i ka lani
He wekeweke i ka pō pilipuka
He ʻelele o ka poniponi hikina
Kau ke kāheʻa wanaʻao i ka ʻālaʻapapa
Laʻi ana i luna o ke kūkulu o ka lani lā
ʻO kaʻu ia e huli alo nei i ka ulu ē
ʻAe, ua ao ē.

Hō mai lā kō mālamalama
I ka honua nei i ka mauli ola
Ua ao Hawaiʻi ke ʻōlino nei
Mai ka piʻina a ka welona a ka lā
Kāhiko ʻia i ka ʻike manomano
Ka ʻike kōliʻu mai o kikilo mai
ʻO kaʻu nō ia o ka pūlama
A paʻa ma ka ipu o ka ʻike ē.
ʻAe, ua ao ē.

Mele Holoʻokoʻa

Nā Leo Kūlauna
Leo Wahine 1 (Kopolano):

Leo Wahine 1 + Leo Kāne 3 (MP3):

Leo Wahine 2 (ʻAeko) (MP3):

Leo Wahine 2 + Leo Kāne 3 (MP3):

Leo Kāne 3 (Alakaʻi/Tenua) (MP3):

Leo Kāne 4 (Baso) (MP3):

Leo Kāne 4 + Leo Kāne 3 (MP3):

Hawai‘i Pono‘ī [Mele Lāhui]

na ka Mōʻī Kalākaua

Hawaiʻi Ponoʻī,
Nānā i kou mōʻī,
Ka lani aliʻi,
Ke aliʻi.

Hui:
Makualani ē,
Kamehameha ē,
Na kāua e pale,
me ka ihe.

Hawaiʻi Ponoʻī,
Nānā i nā aliʻi,
Nā pua kou muli,
Nā pōkiʻi.

Hawaiʻi Ponoʻī,
E ka lāhui ē,
ʻO kāu hana nui,
E ui ē.

Nā Leo Kūlauna
Leo Wahine 1 (Kopolano):

Leo Wahine 2 (ʻAeko):

Leo Kāne 1 (Tenua):

Leo Kāne 2 (Baso):

He Hale Aloha [Mele Heahea]

Na nā haumāna a Larry Kimura ke mele; na Kalena Silva ka leo

He mai, he heahea, he hoʻokipa!
ʻO ko Hilo nei hale lā
He ʻāina hoʻi i ka hālau a ʻĪ
E hoʻokipa nei i ka malihini
A hiki pono mai i o mākou nei.
Nā kamaʻāina e leo nei aʻe kipa mai
He hale aloha kēia aʻe kū nei ē.
He mai, he heahea, he hoʻokipa ē!

Ka Leo o ke Mele

He Hālaulani (Mele Kāhea)

na Larry Kimura ke mele; na Kalena Silva ka leo

He hālaulani i ke ao ʻo Hilo i ka ua Kanilehua.
ʻO aʻu lehua hoʻi i ke ēulu hoʻolāʻau a nā manu.
Mikʻala ai ka manaʻo e pūpūkahi i o Kulukuluʻā.
ʻAkahi hoʻi a lono aʻe i ka ʻālaʻi a ka Uluau
I ka nenehe mai i ka uluwehi aʻo Waiakea ē.
Eia ke kūhea aku nei i ka mea kipa aʻe komo.
E komo mai hoʻi a hoʻolaʻi me ko Hilo kini nei ē.

Ka Leo o ke Mele

Ke Lei Maila ʻO Kaʻula I Ke Kai (He Mele Lei)

Ke lei maila ʻo Kaʻula i ke kai, ʻeā
ʻO ka mālamalama o Niʻihau, ua mālie ē.
A mālie, ua pā e ka Inuwai lā,
Ke inu maila nā hala o Naue i ke kai.
No Naue ka hala, no Puna e ka wahine,
No ka lua nō i Kīlauea.

Ka Leo o ke Mele

Ke ʻAla Tuberose

Na Joseph ʻAeʻa

ʻAuhea wale ʻoe, e ke ʻala Tuberose,
He moani ʻaʻala i ke ano ahiahi,
Ua like me ka lau wāpine,
I ka hoene i ka poli pili paʻa.

Hui: ʻIke hou ana i ka nani aʻo Hilo,
I ka uluwehiwehi i ka lehua,
Lei hoʻohihi a ka malihini,
Mea ʻole i ke kono a ke aloha.

E aloha aʻe ana i ka makani Puʻulena,
Ka makani kaulana o ka ʻāina,
Home noho a nā ʻiʻiwi pōlena,
Mea ʻole i ke kono a ke aloha.

Ka Leo o ke Mele Nā Huamele o ke mele

Kulāiwi

na Larry Kimura ke mele; na Kalena Silva ka leo

Mai ka piʻina a ka lā i Ha‘eha‘e
A i ka mole ‘olu o Lehua
Eia au ko kama ē
He mamo aloha na Hāloa

‘O Hawai‘i ku‘u kulāiwi
Mai nā kūpuna mai
‘A‘ohe mea nāna e kū‘ai
I ke ēwe o ku‘u mau iwi
E ola au i ku‘u lāhui
Ke kuleana o ka ‘ōiwi
‘O ka ‘ī ma kāna ‘ōlelo
He Hawai‘i au mau a mau

Ka Leo o ke Mele

Mele Hoʻomoloa Kīhei

Hoʻomoloa ʻia e ke kīhei a paʻa,
Paʻa ke kāhiko ʻo ka ʻike,
Kū i ka mālamalama o ke ao ʻōlino nei ē.

Ka Leo o ke Mele

Mele Kāhea I Ke Aliʻi Keʻelikōlani

na Alohalani Housman

‘O ‘oe e ka mea kamaha‘o
He kamahele kū i ka pali
Ka ‘iu nāhoahoa o ke aupuni ē
Ke kūpa‘a e maliu ai ou kini
Kou leo Hawai‘i i Mauliola Hale ē
Kā mākou e pūlama kia‘i nei.
E hea aku ana i ke ali‘i ano lani a‘e (e) komo
E komo mai, ma loko mai ‘oe ē.

Poloʻai o Keʻelikōlani [Mele Koleke]

na Kaipo Frias ke mele, na Haunani Bernardino ka leo, na Kekuhi Kanahele ka hīmeni

Kāhea:
ʻAe, he inoa no Ruth Keʻelikōlani Keanolani Kanāhoahoa

Wahine:
Piʻihonua aku nei, neʻepapa lā i Punahoa.

Kākou:
Piʻihonua aku nei, neʻepapa lā i Punahoa
Punahoa aku nei, kiʻowai kapu Ponahawai,
Ponahawai aku nei, pūlelo lehua i Kaūmana,
Kaūmana aku nei, kīkala kūkū i Kūkūau,
Kūkūau aku nei, pohu laʻi o Waiākea,
Hiʻolani nei i Piʻopiʻo, kau keha uluna sīlika,
Haʻina mai ka puana, no Ruth Keʻelikōlani,
Haʻina hou mai ka puana, no Ruth Keʻelikōlani.

ʻAe! He mele no Ruth Keʻelikōlani.

Ka Leo o ke Mele

Pulelo Haʻaheo [Mele Koleke]

na Kauanoe Kamanā, Kalena Silva, a me William H. Wilson ke mele; na Haunani Bernadino ka leo

Pulelo haʻaheo ke ahi o nā lehua aʻo Hilo,
Hilo o ka mālamalama, lamakū o nei ao (o nei ao),
Ka ua kanilehua, kaʻu e pūlama mau ai (pūlama),
Hilo i ka uluwehiwehi (wehi),
Wehi kau i ka wēkiu (wēkiu),

Hui (2x):
E kū aʻe, e Hilo (Hilo)!
Lei ka naʻauao (ka naʻauao)!
Hoʻokahi ka umauma (hoʻokahi)
Hoʻokahi puʻuwai.

Hoʻokahi puʻuwai (puʻuwai).

Nā Leo Kūlauna
Leo Wahine 1 (Kopolano):

Leo Wahine 2 (ʻAeko):

Leo Kāne 1 (Tenua):

Leo Kāne 2 (Baso):

Wahine Lei ʻUla

na Haunani Bernardino, No Keʻelikōlani

ʻAʻole nō he lua (e like ai)
Me ka wahine lei ʻula (hīhīmanu)
Hoʻomoe a moe iho (i hoapili)
Kinai ahi lawe pio (a lanakila)
ʻAe, kinai ahi lawe pio a lanakila!

Ka Leo o ke Mele

‘O Ke‘elikōlani ‘Oe

Haku ʻia na ka papa HAW 102 Elem Hawaiian II (4) a Kalena Silva

He pua lei ʻoe na nā mākua
Na Kekūanāoʻa a me Pauahi
He mamo hiwahiwa na ke kupuna
Na paiʻea, na Kamehameha.
Aia i Honolulu kou home nani
Hiehie nō ʻoe i ka laʻi Keoua
Aia i Kailua ʻo Huliheʻe
I ka malu o ke kuahiwi ʻo Hualalai.
Aia i Hilo ka wahine ʻo Pele
ʻOhana ʻaumakua no Keʻelikōlani
Kau aʻe nō ʻoe i ke olioli
A moe, moe mālie mai ka wahine o ka lua.
Ua nui ke aloha o nā Hawaiʻi
I ke aliʻi wahine a ka lāhui
Ua kamahaʻo kou leo aloha
He leo mana nui, he leo Hawaiʻi.

Panina:
Ua kamahaʻo kou leo aloha
ʻO Keʻelikōlani ʻoe, e ō mai.
ʻO Keʻelikōlani ʻoe, e ō mai.

Nā Leo Kūlauna
Leo 1 & 2:

Leo 1 & 3:

Nā Huaʻōlelo Mele

Mālama ‘ia hoʻi nā ‘ōlelo mele ma ke ‘ano he waihona PDF.